Czym są uprzedzenia?

  • Przedwczesne ocenianie kogoś.
  • Opieranie swoich przekonań i poglądów na podstawie przyjętych stereotypów.
  • Ocenianie ze względu na pochodzenie, grubość portfela, narodowość, religię.
  • Uprzedzenia wynikają często z pewnej niewiedzy, strachu i niepewności.
  • Dzielenie na grupy „my” i „oni”.
  • Uprzedzenia mogą prowadzić do przemocy i prześladowania.

Wszyscy w Islandii mają konstytucyjnie chronione prawo do bycia wolnymi od dyskryminacji.

Stereotypy

Termin „stereotypy” odnosi się do uogólnień dotyczących wszystkich jednostek, należących do określonej grupy.

Stereotypy mogą być zarówno pozytywne jak i negatywne, niekiedy nawet jednocześnie. Często opierają się na pogłoskach, relacjach z gazet i obrazach przedstawianych w mediach.

Mikroagresja

Islandzki termin „öráreitni” pochodzi od tłumaczenia angielskiego „microagression”, które oznacza mikroagresję lub codzienne przejawy uprzedzeń. Mikroagresja to ukryta lub subtelna dyskryminacja bądź urzedzenia, które najczęściej skierowane są do grup marginalizowanych.

Te incydenty same w sobie wydają się błahe, ale kiedy ludzie doświadczają ich wielokrotnie, nawet kilka razy dziennie, ich wpływ i konsekwencje stają się znacznie poważniejsze.

Mikroagresja może przejawiać się w słowach, tonie głosu, lekceważącym zachowaniu i nastawieniu do danej osoby, które często trudno wyjaśnić i określić.

Przykłady uprzedzeń, które przejawiają się w postaci mikroagresji:

  • Wpatrywanie się.
  • Przezywanie.
  • Mówienie w sposób protekcjonalny.
  • Okazywanie zgorszonego wyrazu twarzy.
  • Używanie takich słów jak „gej” lub „homo” w negatywnym znaczeniu.
  • Zakładanie, że rodzicami dziecka są mężczyzna i kobieta.
  • Mówienie do osoby dorosłej, jakby była dzieckiem.
  • Udawanie, że się kogoś nie rozumie.
  • Podnoszenie głosu przez rozmówcę, żeby druga osoba lepiej zrozumiała jego islandzki.
  • Mówienie do kogoś po angielsku, nie wiedząc czy ta osoba posługuje się językiem islandzkim.
  • Okazywanie braku zaufania lub podejrzliwość.
  • Okazywanie braku cierpliwości w stosunku do danej osoby.
  • Rozmawianie O danej osobie z innymi, zamiast rozmowy Z nią.

Badanie z 2013 roku wskazuje, że osoby obcego pochodzenia zamieszkujące Islandię doświadczają takich incydentów znacznie częściej niż osoby narodowości islandzkiej.

Grupy marginalizowane

Marginalizacja ma miejsce wtedy, gdy osoba lub grupa osób ma utrudnione wykonywanie pewnych czynności w społeczeństwie lub ma ograniczony dostęp do podstawowych usług lub innych możliwości.

Imigranci

Mieszkańcy Islandii, którzy urodzili się poza granicami kraju, niezależnie od ich obywatelstwa, nazywani są imigrantami. Termin ten odnosi się również do uchodźców i osób, których rodzic lub rodzice są obcokrajowcami, a także pracowników migrujących, tj. pracowników, którzy przemieszczają się między miejscami oferującymi pracę.

W 2020 roku 13,5% mieszkańców Islandii było osobami obcego obywatelstwa.

W 2022 roku 17% mieszkańców Reykjaviku miało obce obywatelstwo.

Uchodźcy

Uchodźca to termin zbiorczy odnoszący się do osób, którym zgodnie z umowami międzynarodowymi przyznano status uchodźcy.

Konwencja Narodów Zjednoczonych dotycząca statusu uchodźców i jej klauzula definiują i zapewniają prawa uchodźców.

Ustawa o cudzoziemcach nr 80/2016 definiuje uchodźcę jako „obywatela państwa, który znajduje się poza swoim krajem ojczystym lub osobę nieposiadającą żadnego obywatelstwa poza krajem, w którym miała stałe miejsce zamieszkania.”

Uchodźcy kwotowi

Uchodźcy kwotowi to uchodźcy, którzy otrzymali zaproszenie do przyjazdu do kraju od islandzkiego rządu.

Osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową (azyl)

Osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową to osoby przybywające do Islandii z własnej inicjatywy.

Sprawami osób ubiegających się o ochronę międzynarodową zajmuje się Urząd Imigracyjny, który rozpatruje dane wnioski.

Konwencja dublińska:Jeżeli wnioskodawca ubiegał się wcześniej o azyl w innym kraju, Islandia nie jest zobowiązana do rozpatrywania sprawy i może odrzucić wniosek na tej podstawie.

Osoby ze społeczności LGBTQ+

LGBTQ+ lub „queer” to pojęcia zbiorcze określające wszystkie osoby nieheteroseksualne lub osoby nieidentyfikujące się z tym, co uważane jest za tradycyjną płeć. Termin ten dotyczy lesbijek, gejów, osób biseksualnych, panseksualnych, transseksualnych, interseksualnych, aseksualnych itp.

Obowiązujące prawo chroni autonomię cielesną każdego człowieka. Oznacza to, że każdy ma pełne prawo do kontrolowania własnego ciała i że każdy ma prawo do życia, bezpieczeństwa, wolności i godności ludzkiej.