Ta strona jest częścią przewodnika po systemie wymiaru sprawiedliwości dla ofiar napaści seksualnej. Przewodnik ma na celu wyjaśnienie procesu dotyczącego wykroczeń przeciwko osobom powyżej osiemnastego roku życia.

Gdzie jest prowadzony proces sądowy?

Sprawa jest zazwyczaj rozpatrywana w sądzie, w okręgu którego zamieszkuje oskarżony. Zatem może zaistnieć konieczność udania się tam w celu złożenia zeznań. Koszt podróży, np. lotniczej, jest zazwyczaj wliczony w koszty procesu orzekane przez sędziego.

Sporządzenie aktu oskarżenia

Wniesienie aktu oskarżenia do sądu oznacza rozpoczęcie postępowania sądowego. Sędzia wyznacza czas i miejsce rozpoczęcia rozprawy. Sprawca, oskarżony o popełnienie przestępstwa musi stawić się w sądzie w wyznaczonym terminie, przyznać się lub odmówić przyznania się do zarzucanych mu czynów.

To oskarżony musi się stawić w sądzie, nie Ty

Hinn ákærði, gerandinn, þarf þá að mæta og játa sök eða neita.

Nie musisz uczestniczyć w rozpoczęciu rozprawy. Pełnomocnik sądowy reprezentuje Cię w sądzie podczas pierwszych etapów rozprawy. To on poinformuje Cię o tym, czy oskarżony przyznał się, czy też odmówił przyznania się do zarzucanych mu czynów oraz kiedy odbędzie się główne posiedzenie sądu

Sprawa otrzymuje numer

Wraz z rozpoczęciem postępowania sądowego sprawa karna otrzymuje swój numer. Numer można wykorzystać do śledzenia przebiegu sprawy na stronie internetowej sądu

Sprawca przyznaje się do winy

Jeżeli oskarżony przyznaje się do zarzucanych mu czynów, sędzia orzeka wyrok, zazwyczaj w ciągu czterech tygodni od rozpoczęcia rozprawy. W przypadku przyznania się do winy, nie ma potrzeby składania zeznań w sądzie

Oskarżony nie przyznaje się do zarzucanych mu czynów

Jeśli oskarżony zaprzecza postawionym mu zarzutom, następuje procedura głównego posiedzenia sądowego, co potocznie nazywane jest procesem. Podczas przygotowania głównej rozprawy sądowej, adwokat oskarżonego składa pisemne oświadczenie opisujące linię obrony, na której będzie opierał się podczas procesu.

Główna rozprawa sądowa

Proces jest prowadzony przez oskarżyciela oraz adwokata reprezentującego oskarżonego. Na rozprawę powoływani są świadkowie mający związek ze sprawą. Wszystkie wezwane osoby, które ukończyły 15 lat, mają obowiązek stawienia się przed sądem w celu złożenia wyjaśnień w charakterze świadka. Najważniejszym świadkiem postępowania jesteś Ty, osoba pokrzywdzona.

Pełnomocnik reprezentuje Cię podczas całego procesu, a jeżeli wystąpi z roszczeniem o odszkodowanie, przedstawi je sędziemu.

Obecność w sądzie

Ten, kto składa zeznania w sądzie nie może wysłuchiwać zeznań innych świadków. W związku z tym czekasz przed salą rozpraw, do momentu wezwania. Najprawdopodobniej będziesz składał/-a zeznania zaraz po oskarżonym. Czasami przesłuchanie świadków przekracza planowany czas i może się okazać, że konieczne będzie dłuższe oczekiwanie niż pierwotnie przypuszczałeś/-aś. Po złożeniu przez Ciebie zeznań możesz śledzić dalszy przebieg przesłuchań w sali rozpraw.

Ofiary, podobnie jak inni świadkowie, wzywane są na określoną godzinę. Twój pełnomocnik poinformuje Cię, kiedy masz się stawić i będzie Cię wspierał podczas procesu.

Zakończenie przesłuchań

Większość spraw dotyczących przestępstw na tle seksualnym odbywa się za zamkniętymi drzwiami i jest niedostępna dla ogółu.

Dobrą radą jest, by patrzeć jedynie na sędziego i mówić do niego, albo patrzeć w kierunku prokuratora lub Twojego pełnomocnika.

Więcej dobrych rad?

Wyświetl

Przygotowanie

Pełnomocnik sądowy jest zaufanym źródłem pomocy, do Twojej dyspozycji, podczas etapu przygotowań do rozprawy głównej.

Przygotowanie w symulacyjnej sali rozpraw

Świadkowie w sprawach sądowych mają możliwość odwiedzenia symulacyjnej sali rozpraw w ramach przygotowań do procesu. Symulacyjna sala rozpraw sądowych znajduje się w budynku Komendy Głównej Policji przy Skúlagata 21.

Na sali rozpraw

Kiedy nadejdzie Twoja kolej, wejdziesz na salę rozpraw i zajmiesz miejsce przeznaczone świadkom. Na sali znajduje się sędzia, prokurator, adwokat oskarżonego, Twój pełnomocnik oraz sam oskarżony również może być obecny. Sprawca ma prawo być obecny na sali rozpraw, ale często rezygnuje z tej możliwości i decyduje się na nieobecność.

Sale rozpraw są zazwyczaj małymi pomieszczeniami, więc odległości między ludźmi są mniejsze, niż można by się było tego spodziewać. Sprawca może więc siedzieć kilka metrów od Ciebie, jednak ma prawo być obecny podczas całego procesu.

Kto gdzie siedzi?

Po lewej stronie sali sądowej zasiada prokurator oraz Twój pełnomocnik. Po prawej zaś stronie zajmują miejsce oskarżony i jego obrońca. Sędzia zajmuje miejsce pośrodku. „Dobrą radą jest, by patrzeć jedynie na sędziego i mówić do niego, albo patrzeć w kierunku prokuratora lub Twojego pełnomocnika, którzy zapewniają Ci wsparcie.

Prośba o usunięcie oskarżonego z sali rozpraw

Istnieje możliwość złożenia wniosku o usunięcie oskarżonego z sali rozpraw na czas składania przez Ciebie zeznań. Wnioskodawcą jest Twój pełnomocnik. Czasami oskarżony zgadza się opuścić salę rozpraw, lecz jeśli do tego nie dojdzie, to sędzia musi wydać postanowienie w tej kwestii.

Sędzia pyta i poucza

Na początku sędzia prosi Cię o podanie imienia i nazwiska oraz zwięźle wyjaśnia, jak przesłuchanie będzie się odbywać. Sędzia poinformuje Cię o obowiązku mówienia prawdy i karze za składanie fałszywych zeznań. Nie oznacza to, że sędzia spodziewa się, że będziesz kłamać. Jest zobowiązany pouczyć ofiarę. Sędzia przekazuje te same informacje wszystkim świadkom.

Sąd poinformuje Cię, że nie masz obowiązku składania zeznań, w przypadku kiedy sprawca jest z Tobą spokrewniony.

Co mam powiedzieć?

Zazwyczaj pokrzywdzony jest najpierw proszony o przedstawienie obrazu omawianego zdarzenia, po czym prokurator wypytuje pokrzywdzonego o poszczególne elementy. Po pytaniach prokuratora głos i możliwość zadania swoich pytań otrzymuje obrońca oskarżonego, a niekiedy zdarza się że pytania padają również ze strony sędziego i Twojego pełnomocnika.

Niepewność jest w porządku

Celem Twojego zeznania jest rzucenie światła na okoliczności sprawy.

Wracasz pamięcią do trudnych wydarzeń w niezręcznych okolicznościach. Dlatego ważne jest, aby poinformować obecnych na sali, jeśli nie pamiętasz lub nie masz pewności odnośnie niektórych szczegółów. Czasami sędzia, prokurator lub obrońca przywołują to, co powiedziałeś/-aś podczas przesłuchania policyjnego i pytają, czy ten opis był zgodny z prawdą

Po złożeniu zeznań

Po złożeniu zeznań możesz opuścić salę rozpraw lub pozostać na niej i obserwować dalszy przebieg postępowania.

Czas trwania

Rozpatrzenie sprawy przez prokuratora okręgowego trwa około sześciu miesięcy, zanim podjęta zostanie decyzja o postawieniu zarzutów lub umorzeniu.

W przypadku wniesienia aktu oskarżenia, następne w kolejności są czynności procesowe, czyli rozpoczęcie rozprawy, przeprowadzenie rozprawy głównej oraz wydanie wyroku. Między rozpoczęciem rozprawy, a postępowaniem głównym upływa od jednego do sześciu miesięcy. Wszystko zależy od terminów składania wniosków, obciążenia sędziego przydzielonego do Twojej sprawy oraz innych czynników.

Wyrok zapadnie w ciągu czterech tygodni od rozpoczęcia postępowania głównego.

Terminarz posiedzeń sądów okręgowych na stronie internetowej

Na stronie internetowej (w zakładce Agenda (Dagskrá po islandzku)) są przedstawione sprawy oczekujące na rozpatrzenie, zarówno te czekające na rozpoczęcie procesu, rozprawę główną, czy orzeczenie wyroku. Strona pozwala również na zapoznanie się z wyrokami w poszczególnych częściach kraju.