Przymus i ograniczenie wolności mają miejsce, gdy ktoś pozbawia jednostkę prawa do samostanowienia. Najczęściej wbrew jej woli.
Kiedy prawo do samostanowienia zostaje komuś odebrane wbrew jego woli, nazywa się to przymusem i ograniczeniem wolności. Osoba często nie jest w stanie się temu sprzeciwić ani nic z tym zrobić.
Przymus i krępowanie to poważne działania, które mogą mieć poważne negatywne skutki. Są one prawnie zakazane, z wyjątkiem rzadkich przypadków.
Kiedy osoba jest przytrzymywana siłą fizyczną. Często stosowane, aby zapobiec wyrządzeniu krzywdy sobie lub innym albo uszkodzeniu mienia.
Czasami użycie siły fizycznej uznaje się za konieczne w celu ochrony jednostki lub innych osób.
Ważne jest, aby starać się znaleźć przyczynę agresywnego zachowania danej osoby. Przyczynie tej często łatwo zapobiec.
Kiedy ktoś jest zmuszany do wykonywania czynności, których nie chce wykonywać.
Aktywności te mogą zostać uznane za konieczne, np. przyjmowanie leków, jedzenie, mycie, korzystanie z urządzeń wspomagających itd.
Kiedy dom danej osoby jest zamknięty, tak że nie może ona wyjść bez pytania o pozwolenie.
Dotyczy to również sytuacji, gdy osoba jest przywiązana do krzesła lub łóżka.
Kiedy osoba jest przenoszona z miejsca na miejsce wbrew jej woli, np. z domu do żłobka.
Kiedy dana osoba ma ograniczony lub żaden dostęp do swojej własności. Przykłady: gdy dostęp do konta bankowego zostaje zablokowany lub lodówka zostaje zamknięta.
Jeżeli krewny uważa, że stosowana jest przemoc, może to oznaczać, że opiekun nie ma zasobów ani wiedzy, aby właściwie wspierać osobę niepełnosprawną lub starszą.
Ośrodki opieki zdrowotnej i Alzheimer’s Association oferują poradnictwo dla krewnych.
Islandzkie Biuro Ochrony Praw Osób Niepełnosprawnych pomaga osobom niepełnosprawnym w ochronie ich praw. Nie ma tu ograniczeń wiekowych, więc osoby starsze są objęte ustawą o ochronie praw osób niepełnosprawnych.
Na stronie Ísland.is możesz wysłać ogólną wiadomość do Biura Ochrony Praw Osób Niepełnosprawnych w Islandii, ale możesz również zgłosić naruszenie praw.
Na stronie internetowej można również znaleźć wniosek o zostanie osobistym rzecznikiem osoby, która ma trudności z ochroną swoich interesów.
Jeżeli usługodawcy uważają, że konieczne jest zastosowanie przymusu lub ograniczenia wolności wobec klienta, muszą uzyskać zgodę Ministerstwa Spraw Społecznych i Pracy, w której określone zostaną podstawy wniosku.
Według Ministerstwa Spraw Społecznych i Pracy możliwe jest przyznanie usługodawcom zwolnienia z obowiązku przestrzegania prawa i umożliwienie stosowania przymusu. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy bezpieczeństwo danej osoby jest zapewnione i istnieją uzasadnione podstawy do ubiegania się o zwolnienie.
Należy pamiętać, że dotyczy to wyłącznie tych podmiotów, które świadczą usługi osobom posiadającym samodzielne miejsce zamieszkania, a nie instytucji publicznych stanowiących część systemu opieki zdrowotnej (dotyczy to również domów opieki).
Uzasadnione wyjątki mogą obejmować:
