Beint í efni

Eltihrellir

Ef einhver situr um þig endurtekið, eltir þig, hótar eða fylgist með þér er sá eltihrellir (e. stalker) og kallast þessi hegðun umsáturseinelti.

Manneskja sem situr inni í búri

Efnisyfirlit

Eltihrellir (stalker) hótar, eltir, fylgist með eða ofsækir á einhvern hátt aðra manneskju. Eltihrellir situr um aðra til þess að stjórna og ógna.

Umsáturseinelti

Í dag er farið að nota orðið umsáturseinelti um það sem einnig er kallað að vera eltihrellir. Umsáturseinelti er þegar einhver áreitir þig endurtekið með óumbeðinni athygli eða samskiptum. Hegðunin er oft linnulaus, hættir ekki þótt þú biðjir um það og getur látið þér finnast eins og þú getir ekki losnað undan henni.

Hegðunin byrjar stundum á góðum nótum en verður ágengari og jafnvel ofbeldisfull með tímanum. Stundum er umsáturseinelti hluti af ofbeldi í nánu sambandi. Eins og með annað ofbeldi snýst umsáturseinelti um stjórnun. Umsátrið hræðir þig svo að þú breytir þinni rútínu og hegðun og skapar óöryggi.

Dæmi um umsáturseinelti er:

  • Endurteknir tölvupóstar eða skilaboð á samfélagsmiðlum.
  • Endurtekin símtöl.
  • Manneskjan eltir þig til og frá heimili eða vinnu.
  • Miðar skildir eftir heima hjá þér, í vinnu eða bílnum þínum.
  • Óumbeðin blóm eða gjafir eru send heim til þín.
  • Samfélagsmiðlar eru notaðir til að fylgjast með þér, hrella þig eða ógna, eða ónáða þig með óvelkominni hegðun.
  • Tæki eins og GPS eða AirTags eru notuð til að fylgjast með hvar þú ert.
  • Manneskjan mætir óboðin heim til þín, á vinnustaðinn eða í skólann.
  • Manneskjan mætir á sömu staði og þú þegar það er engin ástæða fyrir hana að vera þar.

Öryggi og snjallsíminn

Það er auðvelt að fylgjast með ferðum þínum og athöfnum með snjallsímanum. Þú getur gert margt sem verndar þig ef þú telur að einhver sé að fylgjast með þér með símanum þínum.

Manneskja horfir á símann sinn og úr honum er öryggismerki.

Hverjir eru eltihrellar?

Eltihrellar geta verið ókunnugir eða fólk sem þú þekkir varla. Þeir eru oft líka einhver sem þú þekkir vel, til dæmis:

  • Makar.
  • Fyrrverandi makar.
  • Umönnunaraðilar.
  • Foreldrar, forsjáraðilar eða aðrir fjölskyldumeðlimir.
  • Uppkomin börn.
  • Annað fólk sem þú býrð með eða sérð oft.

Fáðu aðstoð

Enginn hefur rétt á því að ógna þér og stjórna með óvelkominni athygli. Ef setið er um þig eða einhvern sem þú þekkir getur þú fengið hjálp hjá þolendamiðstöðvum. Slíkt má líka tilkynna beint til lögreglu.

Þekkir þú birtingarmyndir ofbeldis?

Skoða fleiri dæmi

Bylgja

Bylgja er nýflutt að heiman í litla en mjög kósí íbúð stutt frá háskólanum. Í fyrstu finnst henni leigusalinn vingjarnlegur og hjálpsamur en þegar hann fer að banka upp á oft í viku til að athuga eitthvað með íbúðina verður það fljótt uppáþrengjandi. Hún biður hann um að koma ekki óvænt en hann gerir það samt. Hann hringir líka stundum í hana til að spjalla. Hana langar að sleppa því að svara en óttast að símtalið sé eitthvað varðandi íbúðina.

Eitt kvöldið sýnist henni leigusalinn sitja reykjandi í bíl hinumegin við götuna. Þegar hún sér hann fyrir utan skólann sinn þorir hún ekki heim heldur fer til vinkonu sinnar.

Er þetta ofbeldi?

Aðstoð

Sjá alla aðstoð
Viðtalsherbergi í Bjarkarhlíð.

Bjarkarhlíð

Bjarkarhlíð í Reykjavík veitir fólki sem hefur orðið fyrir ofbeldi stuðning og ráðgjöf í hlýlegu umhverfi. Þar geturðu fengið alla aðstoð á einum stað, eins og frá lögreglu, lögfræðingi og öðrum hjálparsamtökum.

Lesa meira
Viðtalsherbergi í Bjarmahlíð

Bjarmahlíð á Akureyri

Bjarmahlíð veitir fólki sem hefur orðið fyrir ofbeldi stuðning og ráðgjöf í hlýlegu umhverfi. Þar geturðu fengið alla aðstoð á einum stað, eins og frá lögreglu, lögfræðingi og öðrum hjálparsamtökum.

Lesa meira

Sigurhæðir á Selfossi

Sigurhæðir eru þjónusta á Suðurlandi fyrir konur sem hafa orðið fyrir ofbeldi. Þar færðu ókeypis ráðgjöf, stuðning og meðferð á þínum forsendum.

Lesa meira

1717

1717 er hjálparsími og netspjall Rauða krossins ef þú vilt tala við einhvern. Það er opið allan sólarhringinn. Ekkert vandamál er of lítið eða of stórt.

Lesa meira

Tæling

Þegar eldri manneskja tælir ungling eða viðkvæma manneskju til kynferðislegra athafna með blekkingu eða gjöfum kallast það tæling. Tæling er ofbeldi og er ólögleg.

Lesa meira

Tegundir ofbeldis