Stafrænt ofbeldi

Ofbeldi með stafrænni tækni

Það er stafrænt ofbeldi þegar ofbeldi er beitt gegnum síma, tölvu eða samfélagsmiðla (eins og TikTok, Facebook, Twitter, Instagram eða Snapchat).

Það getur verið texti, mynd, myndband, upptaka sent með skilaboðum, tölvupósti eða gegnum samfélagsmiðla.

Það er líka stafrænt ofbeldi ef einhver er að fylgjast með hvað þú gerir í símanum þínum og hvað þú gerir á netinu.

Þú átt rétt á þínu einkalífi.

Hættumerki

Stafrænt ofbeldi getur verið lúmskt. Það eru ýmis hættumerki sem benda til þess að það gæti verið að beita þig stafrænu ofbeldi:

• Maki þinn (eða fyrrverandi) er sífellt að hafa samband og athuga hvar þú ert.
• Viðkomandi heimtar að fá að skoða símann þinn, vita lykilorð þín eða að þú deilir staðsetningu þinni með sér.
• Viðkomandi er alltaf að birtast óvænt á stöðum þar sem þú ert.
• Skilaboðin þín eða myndir hverfa.
• Vinafólk þitt fær skilaboð frá þér sem þú sendir ekki.
• Þú færð tilkynningu um AirTag sé virkt nálægt þér.

Fólk sem verður fyrir stafrænu ofbeldi upplifir oft ótta, reiði, kvíða, þunglyndi og að vera ekki við stjórn á eigin lífi. Fólki finnst það ekki eiga neitt einkalíf, er líklegt til að einangra sig og upplifir hjálparleysi.

Það er stafrænt ofbeldi ef viðkomandi:

• Merkir þig á móðgandi eða niðurlægjandi myndum.
• Hótar að tala illa um þig eða bera út sögur á netinu.
• Stelur eða heimtar að fá lykilorðin þín að tölvupósti, bankareikningi eða samfélagsmiðlum.
• Stjórnar hver má vera vinur þinn á samfélagsmiðlum og við hverja þú mátt tala við þar.
• Skráir sig inn á samfélagsmiðla í þínu nafni.
• Hótar að sýna öðrum nektar- eða kynlífsmyndir af þér.
• Sendir þér nektarmyndir af sér þótt þú vildir það ekki.
• Notar einhverja tækni, eins og GPS, AirTags eða vefmyndavélar, til þess að fylgjast með þér.

Hvað hjálpar ef ég þarf að tala við lögregluna?

Taktu skjáskot eða jafnvel skjáupptöku af öllum skilaboðum.

• Það getur hjálpað lögreglunni, sérstaklega ef að aðilinn sem er að senda skilaboðin eyðir þeim sín megin. Passaðu að notendanafn, símanúmer eða aðrar þannig upplýsingar sjáist á skjáskotunum.

Skráðu hjá þér upplýsingar

• Upplýsingar eins og hvar samskiptin byrjuðu, hvert þau fóru (eins og frá stefnumótaappi yfir á Snapchat) og annað slíkt.

Talaðu fyrst við lögregluna

• Ekki eyða skilaboðum, myndum eða öðru áður en lögreglan hefur tekið afrit.
• Helst ekki banna (block) einstaklinginn fyrr en þú hefur talað við lögregluna. Þú getur sett hljótláta (mute notifications) stillingu og annað sem hindrar að þú sjáir skilaboðin. Ef skilaboðin eru að hafa mjög slæm andleg áhrif þá er betra að banna einstaklinginn.

Fáðu aðstoð

Það er alltaf betra að segja einhverjum frá hvernig þér líður. Þú getur haft samband við miðstöðvar fyrir þolendur ofbeldis sem sérhæfa sig í stuðningi við ofbeldi (18 ára og eldri). Ráðgjöfin er ókeypis og engu máli skiptir hversu langt er síðan ofbeldið átti sér stað.

Börn og fullorðnir geta líka alltaf talað við einhvern hjá 1717 (hjálparsíma Rauða krossins) eða haft samband við 112 gegnum síma eða netspjall. Ef þú ert barn eða unglingur og hefur lent í áreiti á netinu, lestu um ráð til að bregðast við.