Beint í efni

Ofbeldi gegn fötluðu fólki

Ofbeldi er það þegar einhver gerir eitthvað sem meiðir þig eða lætur þér líða illa. Fatlaðir er líklegra til að verða fyrir ofbeldi en ófatlaðir.

Hvað er ofbeldi?

Ofbeldi getur verið allskonar.

  • Andlegt ofbeldi. Þegar einhver hótar þér, gerir lítið úr þér eða lætur þér líða illa.
  • Líkamlegt ofbeldi. Þegar einhver meiðir þig, til dæmis klípur, sparkar, hrindir eða lemur þig.
  • Kynferðislegt ofbeldi. Þegar einhver káfar á þér eða fær þig til að gera eitthvað kynferðislegt sem þú vilt ekki gera.
  • Fjárhagslegt ofbeldi. Þegar einhver svíkur af þér peninga, tekur peninga þína af þér eða neitar að láta þig fá peningana þína.
  • Stafrænt ofbeldi. Þegar einhver notar tæki eða tækni til að fylgjast með þér, ógna þér, áreita þig eða niðurlægja þig.

Fatlað fólk:

  • Lendir oftar í ofbeldi.
  • Lenda í ofbeldi sem er í langan tíma.
  • Er oft misnotað af sama fólkinu aftur og aftur.
  • Er oft misnotað af fólki sem það þekkir og á að geta treyst.
  • Er oft einangrað félagslega.
  • Er oft vant fordómum, niðurlægingu og lélegri þjónustu.
  • Þarf oft á aðstoð frá þeim sem er að beita ofbeldi.
  • Á erfiðara með að fá aðstoð frá yfirvöldum.

Þú getur haft samband við réttindagæslumann ef þér finnst að einhver hafi brotið á rétti þínum eða beitt þig ofbeldi. Þú getur hringt í síma 554 8100 eða sent tölvupóst á postur@rettindagaesla.is.

Hér er meiri fræðsla um ofbeldi

Þú getur talað við 112 gegnum netspjall ef þú heldur að þú sért að verða fyrir ofbeldi.

Opna netspjall 112

Reynslusaga Jóhönnu

Hér er myndband um Jóhönnu. Hún er fötluð kona sem fór í Bjarkarhlíð og Stígamót til að vinna úr ofbeldi sem hún varð fyrir. Í dag líður henni miklu betur.

Stuttmynd um ofbeldi gegn konu með þroskahömlun

Ungar fatlaðar konur verða oftar fyrir ofbeldi en aðrir. Hér er stuttmynd um Afsoon sem er með þroskahömlun. Afsoon er beitt ofbeldi af manni sem keyrir hana til og frá vinnu.

Hér er meiri fræðsla um ofbeldi gegn fötluðu fólki

Ungur maður með NPA segir frá

Ungur maður segir að þótt hann notar NPA og þurfi aðstoð við að tjá sig eiga bráðaliðar að tala beint við hann. Þannig geta þeir verið vissir að hann skilji hvað er að gerast.

Lögreglan bætir þjónustuna við fatlað fólk sem er beitt ofbeldi

Undanfarin ár hefur orðið mikil breyting á því hvernig lögreglan nálgast ofbeldismál. Núna fá þolendurnir athyglina en áður fyrr fengu gerendur meiri athygli.

Það eru ýmis verkefni í gangi hjá yfirvöldum til að berjast gegn ofbeldi. Eitt af því er að rannsaka ofbeldi gegn fötluðu fólki. Markmiðið er að vernda fatlað fólk betur fyrir ofbeldi og að gera þeim auðveldara að fá hjálp.

Þekkir þú birtingarmyndir ofbeldis?

Skoða fleiri dæmi
Leið kona.

María

María er fötluð kona sem þarf aðstoð við ýmsar athafnir í daglegu lífi. María býr í íbúðarkjarna þar sem henni líður oftast vel. Henni finnst samt stundum að sumir starfsmenn taki ekki tillit til hennar þarfa.

Hún átti erfiðan morgun og starfsmaðurinn sem var að hjálpa henni, Björn, var ekki sáttur við hvernig hún talaði til hans. Núna segir Björn ekkert þegar María talar við hann heldur hunsar hana. Þögnin er svo þrúgandi að hún þorir ekki að biðja um hádegismat þótt hún sé mjög svöng.

Er þetta ofbeldi?

Nauðung

Þegar sjálfsákvörðunarréttur einstaklings er skertur gegn vilja hans er það kallað nauðung.

Lesa um nauðung
Manneskja situr í hjólastól. Hún snýr frá okkur og horfir upp í vindinn. Mikið og liðað hár sveiflast í vindinum.

Vanræksla

Vanræksla er þegar einhver sinnir ekki þörfum hjálparvana einstaklings, til dæmis barni, fatlaðri manneskju eða eldri einstaklingi.

Lesa um vanrækslu

Aðstoð

Sjá alla aðstoð
Merki fyrir fatlaða á vegg fyrir ofan skábraut.

Réttindagæslu­maður

Réttindagæslumaður hjálpar fötluðu fólki að ná fram rétti sínum.

Lesa meira

1717

1717 er hjálparsími og netspjall Rauða krossins ef þú vilt tala við einhvern. Það er opið allan sólarhringinn. Ekkert vandamál er of lítið eða of stórt.

Lesa meira

Stígamót

Stígamót hjálpa öllum (konum, körlum og kynsegin fólki) sem hafa orðið fyrir kynferðislegu ofbeldi.

Lesa meira
Viðtalsherbergi í Bjarkarhlíð.

Bjarkarhlíð

Bjarkarhlíð í Reykjavík veitir fólki sem hefur orðið fyrir ofbeldi stuðning og ráðgjöf í hlýlegu umhverfi. Þar geturðu fengið alla aðstoð á einum stað, eins og frá lögreglu, lögfræðingi og öðrum hjálparsamtökum.

Lesa meira
Viðtalsherbergi í Bjarmahlíð

Bjarmahlíð á Akureyri

Bjarmahlíð veitir fólki sem hefur orðið fyrir ofbeldi stuðning og ráðgjöf í hlýlegu umhverfi. Þar geturðu fengið alla aðstoð á einum stað, eins og frá lögreglu, lögfræðingi og öðrum hjálparsamtökum.

Lesa meira
Útsýni af tjörninni í Reykjavík.

Kvennaathvarfið

Kvennaathvarfið býður upp á ráðgjöf og húsnæði fyrir allar konur sem hafa orðið fyrir ofbeldi í nánu sambandi

Lesa meira